23, జనవరి 2025, గురువారం

శ్రీ విష్ణు సహస్రనామ స్తోత్రం

కురుక్షేత్ర యుద్ధానంతరం యుధిష్టురుని (ధర్మరాజు) సందేహాలకు సమాధానంగా అంపశయ్య పై గాయపడి వున్న కురు పితామహుడైన భీష్ముడు శ్రీ మహా విష్ణువు యొక్క వెయ్యి నామాలను స్తోత్రంగా స్తుతిస్తాడు. అయితే
ప్రస్తుతం సాంకేతిక అభివృద్ధి వలన ఈ స్తోత్రం చాల వెబ్ సైట్లలో దొరుకుతోంది. అయితే ఈ స్తోత్రం లోని నామాలు వివరించ బడిన సంస్కృత సమాసాలు సంక్లిష్టమైనవి. అందువలన కొందరికి ఉచ్చారణకు కష్టంగా ఉంటుంది. అందువలన ఈ విష్ణుసహస్రనామ స్తోత్రం లోని వెయ్యి పదాలను సంఖ్యా క్రమంలో స్తోత్రం లో సూచిస్తూ క్లిష్టమై, సంయుక్తంగా ఉన్న సంస్కృత సమాసాలను పారాయణం చేయడానికి అనువుగా సంధులను విచ్చేదించి ఈ దిగువన పొందు పరుస్తున్నాను.
      అయితే పూర్వ స్తుతి లోని రెండవ శ్లోకమైన "యస్యద్-విరద వక్త్రాద్యా" కొన్ని చోట్ల ఇవ్వబడలేదు. విష్వక్సేనుడు శ్రీ మహా విష్ణువు యొక్క సేనాధిపతి. అందువలన ఈ శ్లోకం ముఖ్యంగా వైష్ణవ ఆలయాలలోను, తత్సంబంధమైన గురువుల పరంపరలోను మాత్రమే పేర్కొనడం జరుగుతుంటుంది.
        శ్లోకాల మధ్య అక్కడక్కడ బ్రాకెట్లలో ఇచ్చిన "(అ)" అక్షరం సంధిలో కలసి ఉండటం వలన స్పష్టంగా పలకరు. చాల చోట్ల ఈ "(అ)" కు బదులు 'సాగదీసిన రెండు (2) అంకె' గా సూచిస్తారు. అయితే ఇది అన్ని font ల లోను ఉండక పోవచ్చు.  అయితే ఈ "(అ)" ను దాని తరువాత వచ్చే పదం లోని భాగం గా గుర్తించాలి. ఉదాహరణకు "క్షేత్రజ్ఞ్జో2 క్షర" లేదా "క్షేత్రజ్ఞో (అ)క్షర" అనే సమాసం లో "క్షేత్రజ్న", "అక్షర" అనే రెండు పదాలున్నాయి.   

శ్రీ విష్ణుసహస్ర నామ స్తోత్రం
పూర్వ స్తుతి:
 
శుక్లాంబరధరం విష్ణుం శశివర్ణం చతుర్భుజం |
ప్రసన్న వదనం ధ్యాయేత్ సర్వ విఘ్నోపశాంతయే                         || 01 ||

యస్య ద్విరద వక్త్రాద్యాః పారిషద్యాః పరశ్శతం |
విఘ్నం నిఘ్నంతి సతతం విష్వక్సేనం తమాశ్రయే                         || 02 ||

వ్యాసం వశిష్ఠ నప్తారం శక్తేః పౌత్రమకల్మషం|
పరాశరాత్మజం వందే శుకతాతం తపోనిధిం                                  || 03 ||

వ్యాసాయ విష్ణురూపాయ వ్యాస రూపాయ విష్ణవే |
నమో వై బ్రహ్మ నిధయే వాసిష్ఠాయ నమో నమః                           || 04 ||

అవికారాయ శుద్ధాయ నిత్యాయ పరమాత్మనే |
సదైక రూప రూపాయ విష్ణవే సర్వ జిష్ణవే                                    || 05 ||

యస్యస్మరణ మాత్రేణ జన్మ సంసార బంధనాత్ |
విముచ్యతే నమస్తస్మై విష్ణవే ప్రభవిష్ణవే                                       || 06 ||

ఓం నమో విష్ణవే ప్రభ విష్ణవే  ||

శ్రీ వైశంపాయన ఉవాచ --

శ్రుత్వా ధర్మా శేషేణ పావనాని చ సర్వశః |
యుధిష్ఠిరః శాంతనవం పునరేవాభ్య భాషత                                  || 07 ||

యుధిష్ఠిర ఉవాచ --

కిమేకం దైవతం లోకే కిం వాప్యేకం పరాయణం|
స్తువంతః కం కమర్చంతః ప్రాప్నుయుర్ మానవాః శుభం                 || 08 ||

కో ధర్మః సర్వ ధర్మాణాం భవతః పరమో మతః |
కిం జపన్ ముచ్యతే జంతుర్ జన్మ సంసార బంధనాత్                      || 09 ||

శ్రీ భీష్మ ఉవాచ -

జగత్ ప్రభుం దేవదేవమ్ అనంతం పురుషోత్తమమ్ |
స్తువన్-నామ సహస్రేణ పురుషః సతతోత్థితః                                 || 10 ||

తమేవ చార్చయన్నిత్యం భక్త్యా పురుష మవ్యయం|
ధ్యాయన్ స్తువన్-నమస్యంశ్చ యజమానస్తమేవ చ                     
|| 11 ||

అనాది నిధనం విష్ణుం సర్వలోక మహేశ్వరం|
లోకాధ్యక్షం స్తువన్-నిత్యం సర్వ దుఃఖాతిగో భవేత్                        
|| 12 ||

బ్రహ్మణ్యం సర్వ ధర్మఙ్ఞం లోకానాం కీర్తి వర్ధనం|
లోకనాథం మహద్-భూతం సర్వభూత భవోద్భవం                        
|| 13 ||

ఏష మే సర్వ ధర్మాణాం ధర్మో (అ)ధిక తమో మతః |
యద్భక్త్యా పుండరీకాక్షం స్తవైరర్చేన్నరః సదా                               || 14 ||

పరమం యో మహత్-తేజః పరమం యో మహత్-తపః |
పరమం యో మహద్-బ్రహ్మ పరమం యః పరాయణం                  
|| 15 ||

పవిత్రాణాం పవిత్రం యో మంగళానాం చ మంగళం|
దైవతం దేవతానాం చ భూతానాం యో(అ)వ్యయః పితా                      
|| 16 ||

యతః సర్వాణి భూతాని భవంత్యాది యుగాగమే |
యస్మింశ్చ ప్రళయం యాంతి పునరేవ యుగక్షయే                     
|| 17 ||

తస్య లోక ప్రధానస్య జగన్నాథస్య భూపతే |
విష్ణోర్-నామ సహస్రం మే శృణు పాప భయాపహం                       
|| 18 ||

యాని నామాని గౌణాని విఖ్యాతాని మహాత్మనః |
ఋషిభిః పరిగీతాని తాని వక్ష్యామి భూతయే                                
|| 19 ||

ఋషిర్-నామ్నాం సహస్రస్య వేదవ్యాసో మహామునిః 
ఛన్దో(అ)నుష్టుప్ తథా దేవో భగవాన్ దేవకీ సుతః                           
|| 20 ||

అమృతాం శూద్భవో బీజం శక్తిర్-దేవకి నందనః 
త్రిసామా హృదయం తస్య శాంత్యర్థే వినియుజ్యతే                         
|| 21 ||

విష్ణుం జిష్ణుం మహావిష్ణుం ప్రభవిష్ణుం మహేశ్వరం|
అనేకరూప దైత్యాంతం నమామి పురుషోత్తమం                            
|| 22 ||

అస్యశ్రీ విష్ణోర్-దివ్య సహస్రనామ స్తోత్ర మహా మంత్రస్య |
శ్రీ వేదవ్యాసో భగవాన్ ఋషిః | 

అనుష్ఠుప్ ఛన్దః  |
శ్రీ మహావిష్ణుః పరమాత్మా శ్రీమన్నారాయణో దేవతా  |
అమృతాం శూద్భవో భానురితి బీజం |
దేవకీ నందనః స్రష్టేతి శక్తిః  |
ఉద్భవః క్షోభణో దేవ ఇతి పరమో మంత్రః |
శంఖ భృన్-నందకీ చక్రీతి కీలకమ్  |

శారంగ ధన్వా గదాధర ఇత్యస్త్రమ్  |
రథాంగపాణి రక్షోభ్య ఇతి నేత్రమ్  |
త్రిసామా సామగః సామేతి కవచం |
ఆనందం పరబ్రహ్మేతి యోనిః  |
ఋతుః సుదర్శనః కాల ఇతి దిగ్బంధః |
శ్రీ విశ్వరూప ఇతి ధ్యానం |
శ్రీ మహావిష్ణు ప్రీత్యర్థే సహస్ర నామ జపే వినియోగః |

ధ్యానం

క్షీరోదన్వత్-ప్రదేశే-శుచిమణి-విలసత్-సైకతే మౌక్తికానాం |
మాలా క్లుప్తాసనస్థః స్ఫటికమణి నిభైర్-మౌక్తికైర్-మండితాంగః ||

శుభ్రై-రభ్రై-రదభ్రై-రుపరి-విరచితైర్-ముక్త-పీయూష-వర్షైః    |
ఆనన్దీ నః పునీయాదరి నళిన-గదా-శంఖ-పాణిర్ ముకుందః  ||

భూః పాదౌ యస్య నాభిర్-వియదసు-రనిలశ్-చంద్ర సూర్యౌ చ నేత్రే |
కర్ణా వాశాః శిరోద్యౌర్-ముఖమపి దహనో యస్య వాస్తేయ-మబ్ధిః ||

అంతఃస్థం యస్య విశ్వం సుర-నర-ఖగ-గో-భోగి-గంధర్వ దైత్యైః |
చిత్రం రం రమ్యతే తం త్రిభువన వపుషం విష్ణుమీశం నమామి ||

ఓం! నమో భగవతే వాసుదేవాయ

శాంతాకారం భుజగ శయనం పద్మనాభం సురేశం
విశ్వాధారం గగన సదృశం మేఘ వర్ణం శుభాంగం
లక్ష్మీకాంతం కమల నయనం యోగి హృద్ధ్యాన గమ్యం
వందే విష్ణుం భవభయహరం సర్వ-లోకైకనాథం


నమః సమస్త భూతానామాది భూతాయ భూభృతే |
అనేక రూప రూపాయ విష్ణవే ప్రభ విష్ణవే


మేఘ శ్యామం పీత కౌశేయవాసం శ్రీవత్సాంకం కౌస్తుభోద్-భాసితాంగం|
పుణ్యోపేతం పుండరీకాయతాక్షం విష్ణుం వందే సర్వలోకైకనాథం  ||

స-శంఖ-చక్రం, స-కిరీట-కుండలం, స-పీత-వస్త్రం, సరసీరుహేక్షణం |
సహార వక్షఃస్థల శోభి కౌస్తుభం నమామి విష్ణుం శిరసా చతుర్భుజం  ||

ఛాయాయాం పారిజాతస్య హేమ-సింహాసనోపరి |
ఆసీన-మంబుద-శ్యామ-మాయతాక్ష-మలంకృతమ్ ||


చంద్రాననం చతుర్బాహుం శ్రీవత్సాంకిత వక్షసం
రుక్మిణీ సత్యభామాభ్యాం సహితం కృష్ణమాశ్రయే  || 



(ఇక్కడి వరకు విష్ణు సహస్ర నామ స్తోత్రం యొక్క పూర్వ స్తుతి. దీని తరువాత నుండి విష్ణువు యొక్క వెయ్యి నామాలు ప్రారంభ మవుతాయి)


హరిః ఓం  ||

1విశ్వం 2విష్ణుర్ 3వషట్కారో 4భూత-భవ్య-భవత్-ప్రభుః 
 
5భూతకృద్ 6భూతభృద్ 7భావో 8భూతాత్మా 9భూత-భావనః       || 1 || (1-9)

10పూతాత్మా 11పరమాత్మా చ 12ముక్తానాం-పరమాగతిః |
13అవ్యయః 14పురుషః 15సాక్షీ 16క్షేత్రఙ్ఞో 17(అ)క్షర ఏవ చ           || 2 || (10-17)

18యోగో 19యోగవిదాం-నేతా 20ప్రధాన-పురుషేశ్వరః |
21నారసింహ వపుః 22శ్రీమాన్ 23కేశవః 24పురుషోత్తమః              || 3 || (18-24)

25సర్వః 26శర్వః 27శివః 00స్థాణుః 00భూతాదిర్-నిధి-రవ్యయః |
00సంభవో 00భావనో 00భర్తా 00ప్రభవః 00ప్రభురీశ్వరః                   || 4 ||

స్వయం భూః శంభురాదిత్యః పుష్కరాక్షో మహాస్వనః |
అనాది-నిధనో ధాతా విధాతా ధాతురుత్తమః  ||౫||

అప్రమేయో హృషీకేశః పద్మనాభో(అ)మరప్రభుః |
విశ్వకర్మా మనుస్త్వష్టా స్థవిష్ఠః స్థవిరో ధ్రువః  ౬||

అగ్రాహ్యః శాశ్వతః కృష్ణో లోహితాక్షః ప్రతర్దనః |
ప్రభూత-స్త్రిక-కుబ్ధామ పవిత్రం మంగళం పరమ్  ||౭||

ఈశానః ప్రాణదః ప్రాణో జ్యేష్ఠః శ్రేష్ఠః ప్రజాపతిః
హిరణ్యగర్భో భూగర్భో మాధవో మధుసూదనః  ||౮||

ఈశ్వరో విక్రమీ ధన్వీ మేధావీ విక్రమః క్రమః |
అనుత్తమో దురాధర్షః కృతజ్ఞః కృతిరాత్మవాన్  ||౯||

సురేశః శరణం శర్మ విశ్వరేతాః ప్రజాభవః |
అహః సంవత్సరో వ్యాళః ప్రత్యయః సర్వదర్శనః  ||౧౦||

అజః సర్వేశ్వరః సిద్ధః సిద్ధిః సర్వాది-రచ్యుతః |
వృషాకపి-రమేయాత్మా సర్వయోగ-వినిస్సృతః  ||౧౧||

వసుర్-వసుమనాః సత్యః సమాత్మా సమ్మితః సమః |
అమోఘః పుండరీకాక్షో వృషకర్మా వృషాకృతిః  ||౧౨ 

రుద్రో బహుశిరా బభ్రుః విశ్వయోనిః శుచిశ్రవాః |
అమృతః శాశ్వత-స్థాణుర్-వరారోహో మహాతపాః  ||౧౩||

సర్వగః సర్వవిద్ భానుర్-విష్వక్సేనో జనార్దనః |
వేదో వేద-విదవ్యంగో వేదాంగో వేదవిత్-కవిః  ||౧౪||

లోకాధ్యక్షః సురాధ్యక్షో ధర్మాధ్యక్షః కృతాకృతః
చతురాత్మా చతుర్వ్యూహః చతుర్దంష్ట్ర-శ్చతుర్-భుజః ౧౫||

భ్రాజిష్ణుర్-భోజనం భోక్తా సహిష్ణుర్-జగదాదిజః |
అనఘో విజయో జేతా విశ్వయోనిః పునర్వసుః  ||౧౬||

ఉపేంద్రో వామనః ప్రాంశు-రమోఘః శుచిరూర్జితః |
అతీంద్రః సంగ్రహః సర్గో ధృతాత్మా నియమో యమః  ||౧౭ 

వేద్యో వైద్యః సదాయోగీ వీరహా మాధవో మధుః
అతీంద్రియో మహామాయో మహోత్సాహో మహాబలః  ||౧౮||

మహా బుద్ధిర్-మహా వీర్యో మహా శక్తిర్-మహా ద్యుతిః |
అనిర్దేశ్య వపుః శ్రీమాన్ అమేయాత్మా మహాద్రి ధృక్  ||౧౯||

మహేష్వాసో మహీభర్తా శ్రీనివాసః సతాం గతిః |
అనిరుద్ధః సురానందో గోవిందో గోవిదాం పతిః  ||౨౦||

మరీచిర్-దమనో హంసః సుపర్ణో భుజగోత్తమః |
హిరణ్యనాభః సుతపాః పద్మనాభః ప్రజాపతిః  ||౨౧||

అమృత్యుః సర్వదృక్ సింహః సంధాతా సంధిమాన్ స్థిరః |
అజో దుర్మర్షణః శాస్తా విశ్రుతాత్మా సురారిహా  ||౨౨||

గురుర్-గురుతమో ధామః సత్య స్సత్యపరాక్రమః |
నిమిషోఽనిమిషః స్రగ్వీ వాచస్పతి రుదారధీః  ||౨౩||

అగ్రణీర్-గ్రామణీః శ్రీమాన్ న్యాయో నేతా సమీరణః |
సహస్రమూర్ధా విశ్వాత్మా సహస్రాక్షః సహస్రపాత్  ||౨౪||

ఆవర్తనో నివృత్తాత్మా సంవృతః సంప్రమర్దనః |
అహః సంవర్తకో వన్హిః అనిలో ధరణీధరః  ||౨౫||

సుప్రసాదః ప్రసన్నాత్మా విశ్వ-ధృగ్-విశ్వ-భుగ్విభుః |
సత్కర్తా సత్కృతః సాధుః జన్హుర్-నారాయణో నరః  ||౨౬||

అసంఖ్యేయోఽప్రమేయాత్మా విశిష్టః శిష్ట కృత్-శుచిః |
సిద్ధార్థః సిద్ధ సంకల్పః సిద్ధిదః సిద్ధిసాధనః  ||౨౭

వృషాహీ వృషభో విష్ణుః వృషపర్వా వృషోదరః |
వర్ధనో వర్ధమానశ్చ వివిక్తః శ్రుతిసాగరః  ||౨౮||

సుభుజో దుర్ధరో వాగ్మీ మహేంద్రో వసుదో వసుః |
నైకరూపో బృహద్రూపః శిపివిష్టః ప్రకాశనః  ||౨౯||

ఓజస్తేజో-ద్యుతిధరః ప్రకాశాత్మా ప్రతాపనః |
ఋద్ధః స్పష్టాక్షరో మంత్రః చంద్రాంశుర్-భాస్కరద్యుతిః  ||౩౦||

అమృతాంశూద్భవో భానుః శశబిందుః సురేశ్వరః |
ఔషధం జగతః సేతుః సత్యధర్మ పరాక్రమః  ||౩౧||

భూత-భవ్య-భవన్నాథః పవగః పావనోఽనలః |
కామహా కామకృత్-కాంతః కామః కామప్రదః ప్రభుః  ||౩౨||

యుగాదికృద్-యుగావర్తో నైకమాయో మహాశనః |
అదృశ్యోఽవ్యక్త రూపశ్చ సహస్రజిదనంతజిత్  ||౩౩||

ఇష్టోఽవిశిష్టః శిష్టేష్టః శిఖండీ నహుషో వృషః |
క్రోధహో క్రోధకృత్-కర్తా విశ్వబాహుర్-మహీధరః  ||౩౪||

అచ్యుతః ప్రథితః ప్రాణః ప్రాణదో వాసవానుజః |
అపాం-నిధి-రధిష్ఠానమ్ అప్రమత్తః ప్రతిష్ఠితః  ||౩౫||

స్కందః స్కందధరో ధుర్యో వరదో వాయువాహనః |
వాసుదేవో బృహద్-భానుః ఆది దేవః పురందరః  ||౩౬||

అశోక-స్తారణ-స్తారః శూరః శౌరిర్-జనేశ్వరః |
అనుకూలః శతావర్తః పద్మీ పద్మ-నిభేక్షణః  ||౩౭||

పద్మనాభోఽరవిందాక్షః పద్మగర్భః శరీరభృత్|
మహర్ధిర్-ఋద్ధో వృద్ధాత్మా మహాక్షో గరుడధ్వజః  ||౩౮||

అతులః శరభో భీమః సమయజ్ఞో హవిర్-హరిః |
సర్వ-లక్షణ-లక్షణ్యో లక్ష్మీవాన్ సమితింజయః  ||౩౯||

విక్షరో రోహితో మార్గో హేతుర్-దామోదరః సహః |
మహీధరో మహాభాగో వేగవాన-మితాశనః  ||౪౦||

ఉద్భవః క్షోభణో దేవః శ్రీగర్భః పరమేశ్వరః |
కరణం కారణం కర్తా వికర్తా గహనో గుహః  ||౪౧||

వ్యవసాయో వ్యవస్థానః సంస్థానః స్థానదో ధ్రువః |
పరర్ద్ధిః పరమస్పష్టః తుష్టః పుష్టః శుభేక్షణః  ||౪౨||

రామో విరామో విరజో మార్గో నేయో నయోఽనయః |
వీరః శక్తిమతాం శ్రేష్ఠో ధర్మో ధర్మ-విదుత్తమః  ||౪౩||

వైకుంఠః పురుషః ప్రాణః ప్రాణదః ప్రణవః పృథుః |
హిరణ్యగర్భః శత్రుఘ్నో వ్యాప్తో వాయురధోక్షజః  ||౪౪||

ఋతుః సుదర్శనః కాలః పరమేష్ఠీ పరిగ్రహః |
ఉగ్రః సంవత్సరో దక్షో విశ్రామో విశ్వ-దక్షిణః  ||౪౫||

విస్తారః స్థావర-స్థాణుః ప్రమాణం బీజమవ్యయం|
అర్థోఽనర్థో మహాకోశో మహాభోగో మహాధనః  ||౪౬||

అనిర్విణ్ణః స్థవిష్ఠోఽభూః ధర్మయూపో మహామఖః |
నక్షత్ర-నేమిర్-నక్షత్రీ క్షమః క్షామః సమీహనః  ||౪౭||

యజ్ఞ ఇజ్యో మహేజ్యశ్చ క్రతుః సత్రం సతాం గతిః |
సర్వదర్శీ విముక్తాత్మా సర్వజ్ఞో జ్ఞానముత్తమం  ||౪౮||

సువ్రతః సుముఖః సూక్శ్మః సుఘోషః సుఖదః సుహృత్|
మనోహరో జితక్రోధో వీరబాహుర్-విదారణః  ||౪౯||

స్వాపనః స్వవశో వ్యాపీ నైకాత్మా నైక-కర్మ-కృత్|
వత్సరో వత్సలో వత్సీ రత్నగర్భో ధనేశ్వరః  ||౫౦||

ధర్మ-గుబ్-ధర్మ-కృద్-ధర్మీ సదక్షర మసత్క్షరమ్|
అవిజ్ఞాతా సహస్త్రాంశుః విధాతా కృత లక్షణః  ||౫౧||

గభస్తినేమిః సత్త్వస్థః సింహో భూతమహేశ్వరః |
ఆదిదేవో మహాదేవో దేవేశో దేవభృద్గురుః  ||౫౨||

ఉత్తరో గోపతిర్-గోప్తా జ్ఞానగమ్యః పురాతనః |
శరీర-భూత-భృద్భోక్తా కపీంద్రో భూరి-దక్షిణః  ||౫౩||

సోమపోఽమృతపః సోమః పురుజిత్-పురుసత్తమః |
వినయో జయః సత్యసంధో దాశార్హః సాత్వతాం పతిః  ||౫౪||

జీవో వినయితా సాక్షీ ముకుందోఽమిత-విక్రమః |
అంభోనిధి-రనంతాత్మా మహోదధి-శయోఽంతకః  ||౫౫||

అజో మహార్హః స్వాభావ్యో జితామిత్రః ప్రమోదనః |
ఆనందో నందనో నందః సత్యధర్మా త్రివిక్రమః  ||౫౬||

మహర్షిః కపిలాచార్యః కృతజ్ఞో మేదినీపతిః |
త్రిపదస్-త్రిదశాధ్యక్షో మహాశృంగః కృతాంతకృత్  ||౫౭||

మహావరాహో గోవిందః సుషేణః కనకాంగదీ |
గుహ్యో గభీరో గహనో గుప్తస్-చక్ర-గదాధరః  ||౫౮||

వేధాః స్వాంగోఽజితః-కృష్ణో దృఢః-సంకర్షణోఽచ్యుతః|
వరుణో వారుణో వృక్షః పుష్కరాక్షో మహామనాః  ||౫౯||

భగవాన్ భగహానందీ వనమాలీ హలాయుధః |
ఆదిత్యో జ్యోతిరాదిత్యః సహిష్ణుర్-గతిసత్తమః  ||౬౦||

సుధన్వా ఖండపరశుర్- దారుణో ద్రవిణప్రదః |
దివిస్పృక్ సర్వదృగ్-వ్యాసో వాచస్పతి-రయోనిజః  ||౬౧||

త్రిసామా సామగః సామ నిర్వాణం భేషజం భిషక్ |
సంన్యాస-కృత్ఛమః శాంతో నిష్ఠా శాంతిః పరాయణమ్  ||౬౨||

శుభాంగః శాంతిదః స్రష్టా కుముదః కువలేశయః |
గోహితో గోపతిర్-గోప్తా వృషభాక్షో వృషప్రియః  ||౬౩||

అనివర్తీ నివృత్తాత్మా సంక్షేప్తా క్షేమ-కృచ్ఛివః |
శ్రీవత్సవక్షాః శ్రీవాసః శ్రీపతిః శ్రీమతాం వరః  ||౬౪||

శ్రీదః శ్రీశః శ్రీనివాసః శ్రీనిధిః శ్రీవిభావనః |
శ్రీధరః శ్రీకరః శ్రేయః శ్రీమాన్-లోకత్రయాశ్రయః  ||౬౫||

స్వక్షః స్వంగః శతానందో నందిర్-జ్యోతిర్-గణేశ్వరః |
విజితాత్మాఽవిధేయాత్మా సత్కీర్తిశ్-ఛిన్న సంశయః  ||౬౬||

ఉదీర్ణః సర్వతః చక్షుః అనీశః శాశ్వతః స్థిరః |
భూషయో భూషణో భూతిర్-విశోకః శోక-నాశనః  ||౬౭||

అర్చిష్మా-నర్చితః కుంభో విశుద్ధాత్మా విశోధనః |
అనిరుద్ధోఽప్రతిరథః ప్రద్యుమ్నోఽమితవిక్రమః  ||౬౮||

కాలనేమినిహా వీరః శౌరిః శూర-జనేశ్వరః |
త్రిలోకాత్మా త్రిలోకేశః కేషవః కేశిహా హరిః  ||౬౯||

కామదేవః కామపాలః కామీ కాంతః కృతాగమః |
అనిర్దేశ్య-వపుర్-విష్ణుః వీరోఽనంతో ధనంజయః  ||౭౦||

బ్రహ్మణ్యో బ్రహ్మకృద్ బ్రహ్మా బ్రహ్మ బ్రహ్మ-వివర్ధనః |
బ్రహ్మవిద్-బ్రాహ్మణో బ్రహ్మీ బ్రహ్మజ్ఞో బ్రాహ్మణప్రియః  ||౭౧||

మహాక్రమో మహాకర్మా మహాతేజా మహోరగః |
మహా-క్రతుర్-మహా-యజ్వా మహా-యజ్ఞో మహా-హవిః  ||౭౨||

స్తవ్యః స్తవప్రియః స్తోత్రం స్తుతిః స్తోతా రణప్రియః |
పూర్ణః పూరయితా పుణ్యః పుణ్య-కీర్తి-రనామయః  ||౭౩||

మనోజవస్-తీర్థకరో వసురేతా వసుప్రదః |
వసుప్రదో వాసుదేవో వసుర్-వసుమనా హవిః  ||౭౪||

సద్గతిః సత్కృతిః సత్తా సద్భూతిః సత్పరాయణః |
శూరసేనో యదుశ్రేష్ఠః సన్నివాసః సుయామునః  ||౭౫||

భూతావాసో వాసుదేవః సర్వాసు-నిలయోఽనలః |
దర్పహా దర్పదో దృప్తో దుర్ధరోఽథాపరాజితః  ||౭౬||

విశ్వమూర్తిర్-మహామూర్తిః దీప్తమూర్తి-రమూర్తిమాన్|
అనేకమూర్తి-రవ్యక్తః శతమూర్తిః శతాననః  ||౭౭||

ఏకో నైకః సవః కః కిం యత్తత్-పద-మనుత్తమం|
లోకబంధుర్-లోకనాథో మాధవో భక్తవత్సలః  ||౭౮||

సువర్ణోవర్ణో హేమాంగో వరాంగశ్-చందనాంగదీ |
వీరహా విషమః శూన్యో ఘృతాశీ-రచలశ్చలః  ||౭౯||

అమానీ మానదో మాన్యో లోకస్వామీ త్రిలోకధృక్ |
సుమేధా మేధజో ధన్యః సత్యమేధా ధరాధరః  ||౮౦||

తేజోవృషో ద్యుతిధరః సర్వ-శస్త్ర-భృతాం వరః |
ప్రగ్రహో నిగ్రహో వ్యగ్రో నైకశృంగో గదాగ్రజః  ||౮౧||

చతుర్మూర్తిశ్-చతుర్బాహుశ్-చతుర్వ్యూహశ్-చతుర్గతిః |
చతురాత్మా చతుర్భావః చతుర్వేద విదేకపాత్  ||౮౨||

సమావర్తోఽనివృత్తాత్మా దుర్జయో దురతిక్రమః |
దుర్లభో దుర్గమో దుర్గో దురావాసో దురారిహా  ||౮౩||

శుభాంగో లోకసారంగః సుతంతుస్-తంతువర్ధనః |
ఇంద్రకర్మా మహాకర్మా కృతకర్మా కృతాగమః  ||౮౪||

ఉద్భవః సుందరః సుందో రత్ననాభః సులోచనః |
అర్కో వాజసనః శృంగీ జయంతః సర్వవిజ్జయీ  ||౮౫||

సువర్ణ-బిందు-రక్షోభ్యః సర్వ-వాగీశ్వరేశ్వరః |
మహా-హృదో మహా-గర్తో మహా-భూతో మహా-నిధిః  ||౮౬||

కుముదః కుందరః కుందః పర్జన్యః పావనోఽనిలః |
అమృతాశోఽమృతవపుః సర్వజ్ఞః సర్వతోముఖః  ||౮౭||

సులభః సువ్రతః సిద్ధః శత్రుజిచ్-ఛత్రుతాపనః |
న్యగ్రోధో-దుంబరోఽశ్వత్థః చాణూరాంధ్ర నిషూదనః  ||౮౮||

సహస్రార్చిః సప్తజిహ్వః సప్తైధాః సప్తవాహనః |
అమూర్తి-రనఘోఽచింత్యో భయకృద్-భయనాశనః  ||౮౯||

అణుర్-బృహత్ కృశః స్థూలో గుణభృన్-నిర్గుణో మహాన్|
అధృతః స్వధృతః స్వాస్యః ప్రాగ్వంశో వంశవర్ధనః  ||౯౦||

భారభృత్-కథితో యోగీ యోగీశః సర్వ-కామదః |
ఆశ్రమః శ్రమణః క్షామః సుపర్ణో వాయువాహనః  ||౯౧||

ధనుర్ధరో ధనుర్వేదో దండో దమయితాఽదమః |
అపరాజితః సర్వసహో నియంతా నియమో యమః  ||౯౨||

సత్త్వవాన్-సాత్త్వికః సత్యః సత్యధర్మపరాయణః |
అభిప్రాయః ప్రియార్హోఽర్హః ప్రియకృత్-ప్రీతివర్ధనః  ||౯౩||

విహాయ-సగతిర్-జ్యోతిః సురుచిర్ హుతభుగ్విభుః |
రవిర్విరోచనః సూర్యః సవితా రవిలోచనః  ||౯౪||

అనంతో హుతభుగ్-భోక్తా సుఖదో నైకతోఽగ్రజః |
అనిర్విణ్ణః సదామర్షీ లోకాధిష్ఠాన-మద్భుతః  ||౯౫||

సనాత్-సనాతనతమః కపిలః కపిరవ్యయః |
స్వస్తిదః స్వస్తికృత్ స్వస్తి స్వస్తిభుక్ స్వస్తి దక్షిణః  ||౯౬||

అరౌద్రః కుండలీ చక్రీ విక్రమ్యూర్జిత శాసనః |
శబ్దాతిగః శబ్దసహః శిశిరః శర్వరీకరః  ||౯౭||

అక్రూరః పేశలో దక్షో దక్షిణః క్షమిణాం వరః |
విద్వత్తమో వీతభయః పుణ్యశ్రవణ కీర్తనః  ||౯౮||

ఉత్తారణో దుష్కృతిహా పుణ్యో దుఃస్వప్న-నాశనః |
వీరహా రక్షణః సంతో జీవనః పర్యవస్థితః  ||౯౯||

అనంతరూపోఽనంతశ్రీః జితమన్యుర్-భయాపహః |
చతురస్రో గభీరాత్మా విదిశో వ్యాదిశో దిశః  ||౧౦౦||

అనాదిర్-భూర్భువో లక్శ్మీః సువీరో రుచిరాంగదః |
జననో జన-జన్మాదిర్-భీమో భీమపరాక్రమః  ||౧౦౧||

ఆధారనిలయో ధాతా పుష్పహాసః ప్రజాగరః |
ఊర్ధ్వగః సత్పథాచారః ప్రాణదః ప్రణవః పణః  ||౧౦౨||

ప్రమాణం ప్రాణనిలయః ప్రాణధృత్-ప్రాణజీవనః |
తత్త్వం తత్త్వ-విదేకాత్మా జన్మ-మృత్యు-జరాతిగః  ||౧౦౩||

భూర్భువః స్వస్తరుస్తారః సవితా ప్రపితామహః |
యజ్ఞో యజ్ఞపతిర్-యజ్వా యజ్ఞాంగో యజ్ఞ-వాహనః  ||౧౦౪||

యజ్ఞభృద్ యజ్ఞకృద్ యజ్ఞీ యజ్ఞభుగ్ యజ్ఞసాధనః |
యజ్ఞాంతకృద్ యజ్ఞగుహ్య మన్నమన్నాద ఏవ చ  ||౧౦౫||

ఆత్మయోనిః స్వయంజాతో వైఖానః సామగాయనః |
దేవకీ నందనః స్రష్టా క్షితీశః పాపనాశనః  ||౧౦౬||

శంఖ-భృన్-నందకీ చక్రీ శారంగధన్వా గదాధరః |
రథాంగపాణి రక్షోభ్యః సర్వ-ప్రహరణాయుధః  ||౧౦౭||

శ్రీ సర్వప్రహరణాయుధ ఓం నమ ఇతి| |

వనమాలీ గదీ శార్‍న్గీ శంఖీ చక్రీ చ నందకి |
శ్రీమన్నారాయణో విష్ణుర్-వాసుదేవోఽభి రక్షతు  ||౧౦౮||

వనమాలీ గదీ శార్‍న్గీ శంఖీ చక్రీ చ నందకి |
శ్రీమన్నారాయణో విష్ణుర్-వాసుదేవోఽభి రక్షతు  ||౧౦౮||

వనమాలీ గదీ శార్‍న్గీ శంఖీ చక్రీ చ నందకి |
శ్రీమన్నారాయణో విష్ణుర్-వాసుదేవోఽభి రక్షతు  ||౧౦౮||


ఫలశ్రుతి శ్లోకః

ఇతీదం కీర్తనీయస్య కేశవస్య మహాత్మనః |
నామ్నాం సహస్రం దివ్యానామ్ అశేషేణ ప్రకీర్తితమ్  ||౧||

య ఇదం శృణుయాన్నిత్యం యశ్చాపి పరికీర్తయేత్|
నాశుభం ప్రాప్నుయాత్ కించిత్ సోఽముత్రేహ చ మానవః  ||౨||

వేదాంతగో బ్రాహ్మణః స్యాత్ క్షత్రియో విజయీ భవేత్|
వైశ్యో ధనసమృద్ధః స్యాత్ శూద్రః సుఖమ-వాప్నుయాత్  ||౩||

ధర్మార్థీ ప్రాప్నుయాద్-ధర్మమ్ అర్థార్థీ చ అర్థ-మాప్నుయాత్|
కామాన-వాప్నుయాత్-కామీ ప్రజార్థీ చాప్నుయాత్ ప్రజామ్  ||౪||

భక్తిమాన్ యః సదోత్థాయ శుచిస్-తద్గత మానసః |
సహస్రం వాసుదేవస్య నామ్నామ్-ఏతత్ ప్రకీర్తయేత్  ||౫||

యశః ప్రాప్నోతి విపులం జ్ఞాతి ప్రాధాన్యమేవ చ |
అచలాం శ్రియమాప్నోతి శ్రేయః ప్రాప్నోత్యనుత్తమం  ||౬||

న భయం క్వచిదాప్నోతి వీర్యం తేజశ్చ విందతి |
భవత్యరోగో ద్యుతిమాన్ బలరూప గుణాన్వితః  ||౭||

రోగార్తో ముచ్యతే రోగాత్ బద్ధో ముచ్యేత బంధనాత్|
భయాన్-ముచ్యేత భీతస్తు ముచ్యేత్-ఆపన్న ఆపదః  ||౮||

దుర్గాణ్యతి తరత్యాశు పురుషః పురుషోత్తమమ్|
స్తువన్-నామ సహస్రేణ నిత్యం భక్తి సమన్వితః  ||౯||

వాసుదేవాశ్రయో మర్త్యో వాసుదేవ పరాయణః |
సర్వ పాప విశుద్ధాత్మా యాతి బ్రహ్మ సనాతనం  ||౧౦||

న వాసుదేవ భక్తానామ్ అశుభం విద్యతే క్వచిత్|
జన్మ-మృత్యు-జరా-వ్యాధి భయం నైవోపజాయతే  ||౧౧||

ఇమం స్తవ-మధీయానః శ్రద్ధా భక్తి సమన్వితః |
యుజ్యేతాత్మ సుఖ-క్షాంతి శ్రీధృతి స్మృతి కీర్తిభిః  ||౧౨||

న క్రోధో న చ మాత్సర్యం న లోభో నా శుభా మతిః |
భవంతి కృత పుణ్యానాం భక్తానాం పురుషోత్తమే  ||౧౩||

ద్యౌః సచంద్రార్క నక్షత్రా ఖం దిశో భూర్మహోదధిః |
వాసుదేవస్య వీర్యేణ విధృతాని మహాత్మనః  ||౧౪||

ససురాసుర గంధర్వం స-యక్షోరగ-రాక్షసం|
జగద్వశే వర్తతేదం కృష్ణస్య స-చరాచరం  ||౧౫||

ఇంద్రియాణి మనో బుద్ధిః సత్త్వం తేజో బలం ధృతిః |
వాసుదేవాత్మ-కాన్యాహుః క్షేత్రం క్షేత్రజ్ఞ ఏవ చ  ||౧౬||

సర్వాగమానామాచారః ప్రథమం పరికల్పతే |
ఆచార ప్రథమో ధర్మో ధర్మస్య ప్రభురచ్యుతః  ||౧౭||

ఋషయః పితరో దేవా మహా-భూతాని ధాతవః |
జంగమా జంగమం చేదం జగన్-నారాయణోద్భవం  ||౧౮||

యోగో జ్ఞానం తథా సాంఖ్యం విద్యాః శిల్పాది కర్మ చ |
వేదాః శాస్త్రాణి విజ్ఞానమ్ ఏతత్ సర్వం జనార్దనాత్  ||౧౯||

ఏకో విష్ణుర్-మహద్-భూతం పృథగ్-భూతాన్యనేకశః |
త్రీన్-లోకాన్-వ్యాప్య భూతాత్మా భుంక్తే విశ్వభుగవ్యయః  ||౨౦||

ఇమం స్తవం భగవతో విష్ణోర్-వ్యాసేన కీర్తితం|
పఠేద్య ఇచ్ఛేత్-పురుషః శ్రేయః ప్రాప్తుం సుఖాని చ  ||౨౧||

విశ్వేశ్వరమజం దేవం జగతః ప్రభరవ్యయం|
భజంతి యే పుష్కరాక్షం న తే యాంతి పరాభవం  ||౨౨||

|| న తే యాంతి పరాభవం ఓం నమ ఇతి  ||

అర్జున ఉవాచ:

పద్మపత్ర విశాలాక్ష పద్మనాభ సురోత్తమ |
భక్తానామ్-అనురక్తానాం త్రాతా భవ జనార్దన  ||

శ్రీ భగవాన్ ఉవాచ:

యో మాం నామసహస్రేణ స్తోతుమిచ్ఛతి పాండవ |
సోఽహమేకేన శ్లోకేన స్తుత ఏవ న సంశయః  ||

|| స్తుత ఏవ న సంశయ ఓం నమ ఇతి  ||

వ్యాస ఉవాచ:

వాసనాద్-వాసుదేవస్య వాసితం తే జగత్రయం|
సర్వభూత నివాసోఽసి వాసుదేవ నమోఽస్తు తే  ||

|| శ్రీ వాసుదేవ నమోఽస్తుత ఓం నమ ఇతి  ||

పార్వత్యువాచ:

కేనోపాయేన లఘునా విష్ణోర్ నామ సహస్రకం|
పఠ్యతే పండితైర్-నిత్యం శ్రోతు-మిచ్ఛామ్యహం ప్రభో  ||

ఈశ్వర ఉవాచ:

శ్రీరామ రామ రామేతి రమే రామే మనోరమే |
సహస్ర నామ తత్తుల్యం రామనామ వరాననే  ||
శ్రీరామ రామ రామేతి రమే రామే మనోరమే |
సహస్ర నామ తత్తుల్యం రామనామ వరాననే  ||
శ్రీరామ రామ రామేతి రమే రామే మనోరమే |
సహస్ర నామ తత్తుల్యం రామనామ వరాననే  ||

|| శ్రీ రామనామ వరానన ఓం నమ ఇతి  ||

బ్రహ్మోవాచ:

నమోస్త్వనంతాయ సహస్ర మూర్తయే
సహస్ర పాదాక్షి శిరోరు బాహవే |
సహస్ర నామ్నే పురుషాయ శాశ్వతే
సహస్రకోటీ యుగధారిణే నమః  ||

|| సహస్రకోటీ యుగధారిణే నమ ఓం నమ ఇతి  ||

సఝ్ణ్జయ ఉవాచ:

యత్ర యోగేశ్వరః కృష్ణో యత్ర పార్థో ధనుర్ధరః |
తత్ర శ్రీర్విజయో భూతిర్-ధ్రువా నీతిర్-మతిర్-మమ  ||

శ్రీ భగవాన్ ఉవాచ:

అనన్యాశ్-చింతయంతో మాం యే జనాః పర్యుపాసతే |
తేషాం నిత్యాభియుక్తానాం యోగ క్షేమం వహామ్యహం  ||

పరిత్రాణాయ సాధూనాం వినాశాయ చ దుష్కృతాం |
ధర్మ సంస్థాపనార్థాయ సంభవామి యుగే యుగే  ||

ఆర్తా విషణ్ణాః శిథిలాశ్చ భీతాః ఘోరేషు చ వ్యాధిషు వర్తమానాః |
సంకీర్త్య నారాయణ శబ్దమాత్రం విముక్త దుఃఖాః సుఖినో భవంతి  ||

కాయేన వాచా మనసేంద్రియార్వై బుద్ధ్యాత్మనావా ప్రకృతేః స్వభావాత్ |
కరోమి యద్యత్ సకలం పరస్మై నారాయణేతి సమర్పయామి

ఇతి శ్రీ మహాభారతే శతసాహస్రికాయాం సంహితాయాం వైయాసిక్యాం
అనుశాసనిక పర్వాణి శ్రీ భీష్మ యుధిష్ఠిర సంవాదే
శ్రీ విష్ణు సహస్రనామ స్తోత్రం సంపూర్ణం|

ఓం తత్ సత్!