కురుక్షేత్ర యుద్ధానంతరం యుధిష్టురుని (ధర్మరాజు) సందేహాలకు సమాధానంగా అంపశయ్య పై గాయపడి వున్న కురు పితామహుడైన భీష్ముడు శ్రీ మహా విష్ణువు యొక్క వెయ్యి నామాలను స్తోత్రంగా స్తుతిస్తాడు. అయితే ప్రస్తుతం సాంకేతిక అభివృద్ధి వలన ఈ స్తోత్రం చాల వెబ్ సైట్లలో దొరుకుతోంది. అయితే ఈ స్తోత్రం లోని నామాలు వివరించ బడిన సంస్కృత సమాసాలు సంక్లిష్టమైనవి. అందువలన కొందరికి ఉచ్చారణకు కష్టంగా ఉంటుంది. అందువలన ఈ విష్ణుసహస్రనామ స్తోత్రం లోని వెయ్యి పదాలను సంఖ్యా క్రమంలో స్తోత్రం లో సూచిస్తూ క్లిష్టమై, సంయుక్తంగా ఉన్న సంస్కృత సమాసాలను పారాయణం చేయడానికి అనువుగా సంధులను విచ్చేదించి ఈ దిగువన పొందు పరుస్తున్నాను.
అయితే పూర్వ స్తుతి లోని రెండవ శ్లోకమైన "యస్యద్-విరద వక్త్రాద్యా" కొన్ని చోట్ల ఇవ్వబడలేదు. విష్వక్సేనుడు శ్రీ మహా విష్ణువు యొక్క సేనాధిపతి. అందువలన ఈ శ్లోకం ముఖ్యంగా వైష్ణవ ఆలయాలలోను, తత్సంబంధమైన గురువుల పరంపరలోను మాత్రమే పేర్కొనడం జరుగుతుంటుంది.
శ్లోకాల మధ్య అక్కడక్కడ బ్రాకెట్లలో ఇచ్చిన "(అ)" అక్షరం సంధిలో కలసి ఉండటం వలన స్పష్టంగా పలకరు. చాల చోట్ల ఈ "(అ)" కు బదులు 'సాగదీసిన రెండు (2) అంకె' గా సూచిస్తారు. అయితే ఇది అన్ని font ల లోను ఉండక పోవచ్చు. అయితే ఈ "(అ)" ను దాని తరువాత వచ్చే పదం లోని భాగం గా గుర్తించాలి. ఉదాహరణకు "క్షేత్రజ్ఞ్జో2 క్షర" లేదా "క్షేత్రజ్ఞో (అ)క్షర" అనే సమాసం లో "క్షేత్రజ్న", "అక్షర" అనే రెండు పదాలున్నాయి.
శ్రీ విష్ణుసహస్ర నామ స్తోత్రం
శుక్లాంబరధరం విష్ణుం శశివర్ణం చతుర్భుజం |
ప్రసన్న వదనం ధ్యాయేత్ సర్వ విఘ్నోపశాంతయే || 01 ||
యస్య ద్విరద వక్త్రాద్యాః పారిషద్యాః పరశ్శతం |
విఘ్నం నిఘ్నంతి సతతం విష్వక్సేనం తమాశ్రయే || 02 ||
వ్యాసం వశిష్ఠ నప్తారం శక్తేః పౌత్రమకల్మషం|
పరాశరాత్మజం వందే శుకతాతం తపోనిధిం || 03 ||
వ్యాసాయ విష్ణురూపాయ వ్యాస రూపాయ విష్ణవే |
నమో వై బ్రహ్మ నిధయే వాసిష్ఠాయ నమో నమః || 04 ||
అవికారాయ శుద్ధాయ నిత్యాయ పరమాత్మనే |
సదైక రూప రూపాయ విష్ణవే సర్వ జిష్ణవే || 05 ||
యస్యస్మరణ మాత్రేణ జన్మ సంసార బంధనాత్ |
విముచ్యతే నమస్తస్మై విష్ణవే ప్రభవిష్ణవే || 06 ||
ఓం నమో విష్ణవే ప్రభ విష్ణవే ||
శ్రీ వైశంపాయన ఉవాచ --
శ్రుత్వా ధర్మాన శేషేణ పావనాని చ సర్వశః |
యుధిష్ఠిరః శాంతనవం పునరేవాభ్య భాషత || 07 || యుధిష్ఠిర ఉవాచ --
కిమేకం దైవతం లోకే కిం వాప్యేకం పరాయణం|
స్తువంతః కం కమర్చంతః ప్రాప్నుయుర్ మానవాః శుభం || 08 ||
కో ధర్మః సర్వ ధర్మాణాం భవతః పరమో మతః |
కిం జపన్ ముచ్యతే జంతుర్ జన్మ సంసార బంధనాత్ || 09 ||
శ్రీ భీష్మ ఉవాచ -
జగత్ ప్రభుం దేవదేవమ్ అనంతం పురుషోత్తమమ్ |
స్తువన్-నామ సహస్రేణ పురుషః సతతోత్థితః || 10 ||
తమేవ చార్చయన్నిత్యం భక్త్యా పురుష మవ్యయం|
ధ్యాయన్ స్తువన్-నమస్యంశ్చ యజమానస్తమేవ చ || 11 ||
అనాది నిధనం విష్ణుం సర్వలోక మహేశ్వరం|
లోకాధ్యక్షం స్తువన్-నిత్యం సర్వ దుఃఖాతిగో భవేత్ || 12 ||
బ్రహ్మణ్యం సర్వ ధర్మఙ్ఞం లోకానాం కీర్తి వర్ధనం|
లోకనాథం మహద్-భూతం సర్వభూత భవోద్భవం || 13 ||
యద్భక్త్యా పుండరీకాక్షం స్తవైరర్చేన్నరః సదా || 14 ||
పరమం యో మహత్-తేజః పరమం యో మహత్-తపః |
పరమం యో మహద్-బ్రహ్మ పరమం యః పరాయణం || 15 ||
పవిత్రాణాం పవిత్రం యో మంగళానాం చ మంగళం|
దైవతం దేవతానాం చ భూతానాం యో(అ)వ్యయః పితా || 16 ||
యతః సర్వాణి భూతాని భవంత్యాది యుగాగమే |
యస్మింశ్చ ప్రళయం యాంతి పునరేవ యుగక్షయే || 17 ||
తస్య లోక ప్రధానస్య జగన్నాథస్య భూపతే |
విష్ణోర్-నామ సహస్రం మే శృణు పాప భయాపహం || 18 ||
యాని నామాని గౌణాని విఖ్యాతాని మహాత్మనః |
ఋషిభిః పరిగీతాని తాని వక్ష్యామి భూతయే || 19 ||
ఋషిర్-నామ్నాం సహస్రస్య వేదవ్యాసో మహామునిః
ఛన్దో(అ)నుష్టుప్ తథా దేవో భగవాన్ దేవకీ సుతః || 20 ||
అమృతాం శూద్భవో బీజం శక్తిర్-దేవకి నందనః
త్రిసామా హృదయం తస్య శాంత్యర్థే వినియుజ్యతే || 21 ||
విష్ణుం జిష్ణుం మహావిష్ణుం ప్రభవిష్ణుం మహేశ్వరం|
అనేకరూప దైత్యాంతం నమామి పురుషోత్తమం || 22 ||
అస్యశ్రీ విష్ణోర్-దివ్య సహస్రనామ స్తోత్ర మహా మంత్రస్య |
శ్రీ వేదవ్యాసో భగవాన్ ఋషిః |
అనుష్ఠుప్ ఛన్దః |
శ్రీ మహావిష్ణుః పరమాత్మా శ్రీమన్నారాయణో దేవతా |
అమృతాం శూద్భవో భానురితి బీజం |
దేవకీ నందనః స్రష్టేతి శక్తిః |
ఉద్భవః క్షోభణో దేవ ఇతి పరమో మంత్రః |
శంఖ భృన్-నందకీ చక్రీతి కీలకమ్ |
శారంగ ధన్వా గదాధర ఇత్యస్త్రమ్ |
రథాంగపాణి రక్షోభ్య ఇతి నేత్రమ్ |త్రిసామా సామగః సామేతి కవచం |
ఆనందం పరబ్రహ్మేతి యోనిః |
ఋతుః సుదర్శనః కాల ఇతి దిగ్బంధః |
శ్రీ విశ్వరూప ఇతి ధ్యానం |
శ్రీ మహావిష్ణు ప్రీత్యర్థే సహస్ర నామ జపే వినియోగః |
ధ్యానం
క్షీరోదన్వత్-ప్రదేశే-శుచిమణి-విలసత్-సైకతే మౌక్తికానాం |
మాలా క్లుప్తాసనస్థః స్ఫటికమణి నిభైర్-మౌక్తికైర్-మండితాంగః ||
శుభ్రై-రభ్రై-రదభ్రై-రుపరి-విరచితైర్-ముక్త-పీయూష-వర్షైః |
ఆనన్దీ నః పునీయాదరి నళిన-గదా-శంఖ-పాణిర్ ముకుందః ||
భూః పాదౌ యస్య నాభిర్-వియదసు-రనిలశ్-చంద్ర సూర్యౌ చ నేత్రే |
కర్ణా వాశాః శిరోద్యౌర్-ముఖమపి దహనో యస్య వాస్తేయ-మబ్ధిః ||అంతఃస్థం యస్య విశ్వం సుర-నర-ఖగ-గో-భోగి-గంధర్వ దైత్యైః |
చిత్రం రం రమ్యతే తం త్రిభువన వపుషం విష్ణుమీశం నమామి ||
ఓం! నమో భగవతే వాసుదేవాయ
శాంతాకారం భుజగ శయనం పద్మనాభం సురేశం
విశ్వాధారం గగన సదృశం మేఘ వర్ణం శుభాంగం
లక్ష్మీకాంతం కమల నయనం యోగి హృద్ధ్యాన గమ్యం
వందే విష్ణుం భవభయహరం సర్వ-లోకైకనాథం
నమః సమస్త భూతానామాది భూతాయ భూభృతే |
అనేక రూప రూపాయ విష్ణవే ప్రభ విష్ణవే
మేఘ శ్యామం పీత కౌశేయవాసం శ్రీవత్సాంకం కౌస్తుభోద్-భాసితాంగం|
పుణ్యోపేతం పుండరీకాయతాక్షం విష్ణుం వందే సర్వలోకైకనాథం ||
స-శంఖ-చక్రం, స-కిరీట-కుండలం, స-పీత-వస్త్రం, సరసీరుహేక్షణం |
సహార వక్షఃస్థల శోభి కౌస్తుభం నమామి విష్ణుం శిరసా చతుర్భుజం ||
ఛాయాయాం పారిజాతస్య హేమ-సింహాసనోపరి |
ఆసీన-మంబుద-శ్యామ-మాయతాక్ష-మలంకృతమ్ ||
చంద్రాననం చతుర్బాహుం శ్రీవత్సాంకిత వక్షసం
రుక్మిణీ సత్యభామాభ్యాం సహితం కృష్ణమాశ్రయే ||
(ఇక్కడి వరకు విష్ణు సహస్ర నామ స్తోత్రం యొక్క పూర్వ స్తుతి. దీని తరువాత నుండి విష్ణువు యొక్క వెయ్యి నామాలు ప్రారంభ మవుతాయి)
హరిః ఓం ||
1విశ్వం 2విష్ణుర్ 3వషట్కారో 4భూత-భవ్య-భవత్-ప్రభుః
5భూతకృద్ 6భూతభృద్ 7భావో 8భూతాత్మా 9భూత-భావనః || 1 || (1-9)
10పూతాత్మా 11పరమాత్మా చ 12ముక్తానాం-పరమాగతిః |
13అవ్యయః 14పురుషః 15సాక్షీ 16క్షేత్రఙ్ఞో 17(అ)క్షర ఏవ చ || 2 || (10-17)
18యోగో 19యోగవిదాం-నేతా 20ప్రధాన-పురుషేశ్వరః |
21నారసింహ వపుః 22శ్రీమాన్ 23కేశవః 24పురుషోత్తమః || 3 || (18-24)
25సర్వః 26శర్వః 27శివః 00స్థాణుః 00భూతాదిర్-నిధి-రవ్యయః |
00సంభవో 00భావనో 00భర్తా 00ప్రభవః 00ప్రభురీశ్వరః || 4 ||
స్వయం భూః శంభురాదిత్యః పుష్కరాక్షో మహాస్వనః |
అనాది-నిధనో ధాతా విధాతా ధాతురుత్తమః ||౫||
అప్రమేయో హృషీకేశః పద్మనాభో(అ)మరప్రభుః |
విశ్వకర్మా మనుస్త్వష్టా స్థవిష్ఠః స్థవిరో ధ్రువః ౬||
అగ్రాహ్యః శాశ్వతః కృష్ణో లోహితాక్షః ప్రతర్దనః |
ప్రభూత-స్త్రిక-కుబ్ధామ పవిత్రం మంగళం పరమ్ ||౭||
ఈశానః ప్రాణదః ప్రాణో జ్యేష్ఠః శ్రేష్ఠః ప్రజాపతిః
హిరణ్యగర్భో భూగర్భో మాధవో మధుసూదనః ||౮||
ఈశ్వరో విక్రమీ ధన్వీ మేధావీ విక్రమః క్రమః |
అనుత్తమో దురాధర్షః కృతజ్ఞః కృతిరాత్మవాన్ ||౯||
సురేశః శరణం శర్మ విశ్వరేతాః ప్రజాభవః |
అహః సంవత్సరో వ్యాళః ప్రత్యయః సర్వదర్శనః ||౧౦||
అజః సర్వేశ్వరః సిద్ధః సిద్ధిః సర్వాది-రచ్యుతః |
వృషాకపి-రమేయాత్మా సర్వయోగ-వినిస్సృతః ||౧౧||
వసుర్-వసుమనాః సత్యః సమాత్మా సమ్మితః సమః |
అమోఘః పుండరీకాక్షో వృషకర్మా వృషాకృతిః ||౧౨
రుద్రో బహుశిరా బభ్రుః విశ్వయోనిః శుచిశ్రవాః |
అమృతః శాశ్వత-స్థాణుర్-వరారోహో మహాతపాః ||౧౩||
సర్వగః సర్వవిద్ భానుర్-విష్వక్సేనో జనార్దనః |
వేదో వేద-విదవ్యంగో వేదాంగో వేదవిత్-కవిః ||౧౪||
లోకాధ్యక్షః సురాధ్యక్షో ధర్మాధ్యక్షః కృతాకృతః
చతురాత్మా చతుర్వ్యూహః చతుర్దంష్ట్ర-శ్చతుర్-భుజః ౧౫||
భ్రాజిష్ణుర్-భోజనం భోక్తా సహిష్ణుర్-జగదాదిజః |
అనఘో విజయో జేతా విశ్వయోనిః పునర్వసుః ||౧౬||
ఉపేంద్రో వామనః ప్రాంశు-రమోఘః శుచిరూర్జితః |
అతీంద్రః సంగ్రహః సర్గో ధృతాత్మా నియమో యమః ||౧౭
వేద్యో వైద్యః సదాయోగీ వీరహా మాధవో మధుః
అతీంద్రియో మహామాయో మహోత్సాహో మహాబలః ||౧౮||
మహా బుద్ధిర్-మహా వీర్యో మహా శక్తిర్-మహా ద్యుతిః |
అనిర్దేశ్య వపుః శ్రీమాన్ అమేయాత్మా మహాద్రి ధృక్ ||౧౯||
మహేష్వాసో మహీభర్తా శ్రీనివాసః సతాం గతిః |
అనిరుద్ధః సురానందో గోవిందో గోవిదాం పతిః ||౨౦||
మరీచిర్-దమనో హంసః సుపర్ణో భుజగోత్తమః |
హిరణ్యనాభః సుతపాః పద్మనాభః ప్రజాపతిః ||౨౧||
అమృత్యుః సర్వదృక్ సింహః సంధాతా సంధిమాన్ స్థిరః |
అజో దుర్మర్షణః శాస్తా విశ్రుతాత్మా సురారిహా ||౨౨||
గురుర్-గురుతమో ధామః సత్య స్సత్యపరాక్రమః |
నిమిషోఽనిమిషః స్రగ్వీ వాచస్పతి రుదారధీః ||౨౩||
అగ్రణీర్-గ్రామణీః శ్రీమాన్ న్యాయో నేతా సమీరణః |
సహస్రమూర్ధా విశ్వాత్మా సహస్రాక్షః సహస్రపాత్ ||౨౪||
ఆవర్తనో నివృత్తాత్మా సంవృతః సంప్రమర్దనః |
అహః సంవర్తకో వన్హిః అనిలో ధరణీధరః ||౨౫||
సుప్రసాదః ప్రసన్నాత్మా విశ్వ-ధృగ్-విశ్వ-భుగ్విభుః |
సత్కర్తా సత్కృతః సాధుః జన్హుర్-నారాయణో నరః ||౨౬||
అసంఖ్యేయోఽప్రమేయాత్మా విశిష్టః శిష్ట కృత్-శుచిః |
సిద్ధార్థః సిద్ధ సంకల్పః సిద్ధిదః సిద్ధిసాధనః ||౨౭
వృషాహీ వృషభో విష్ణుః వృషపర్వా వృషోదరః |
వర్ధనో వర్ధమానశ్చ వివిక్తః శ్రుతిసాగరః ||౨౮||
సుభుజో దుర్ధరో వాగ్మీ మహేంద్రో వసుదో వసుః |
నైకరూపో బృహద్రూపః శిపివిష్టః ప్రకాశనః ||౨౯||
ఓజస్తేజో-ద్యుతిధరః ప్రకాశాత్మా ప్రతాపనః |
ఋద్ధః స్పష్టాక్షరో మంత్రః చంద్రాంశుర్-భాస్కరద్యుతిః ||౩౦||
అమృతాంశూద్భవో భానుః శశబిందుః సురేశ్వరః |
ఔషధం జగతః సేతుః సత్యధర్మ పరాక్రమః ||౩౧||
భూత-భవ్య-భవన్నాథః పవగః పావనోఽనలః |
కామహా కామకృత్-కాంతః కామః కామప్రదః ప్రభుః ||౩౨||
యుగాదికృద్-యుగావర్తో నైకమాయో మహాశనః |
అదృశ్యోఽవ్యక్త రూపశ్చ సహస్రజిదనంతజిత్ ||౩౩||
ఇష్టోఽవిశిష్టః శిష్టేష్టః శిఖండీ నహుషో వృషః |
క్రోధహో క్రోధకృత్-కర్తా విశ్వబాహుర్-మహీధరః ||౩౪||
అచ్యుతః ప్రథితః ప్రాణః ప్రాణదో వాసవానుజః |
అపాం-నిధి-రధిష్ఠానమ్ అప్రమత్తః ప్రతిష్ఠితః ||౩౫||
స్కందః స్కందధరో ధుర్యో వరదో వాయువాహనః |
వాసుదేవో బృహద్-భానుః ఆది దేవః పురందరః ||౩౬||
అశోక-స్తారణ-స్తారః శూరః శౌరిర్-జనేశ్వరః |
అనుకూలః శతావర్తః పద్మీ పద్మ-నిభేక్షణః ||౩౭||
పద్మనాభోఽరవిందాక్షః పద్మగర్భః శరీరభృత్|
మహర్ధిర్-ఋద్ధో వృద్ధాత్మా మహాక్షో గరుడధ్వజః ||౩౮||
అతులః శరభో భీమః సమయజ్ఞో హవిర్-హరిః |
సర్వ-లక్షణ-లక్షణ్యో లక్ష్మీవాన్ సమితింజయః ||౩౯||
విక్షరో రోహితో మార్గో హేతుర్-దామోదరః సహః |
మహీధరో మహాభాగో వేగవాన-మితాశనః ||౪౦||
ఉద్భవః క్షోభణో దేవః శ్రీగర్భః పరమేశ్వరః |
కరణం కారణం కర్తా వికర్తా గహనో గుహః ||౪౧||
వ్యవసాయో వ్యవస్థానః సంస్థానః స్థానదో ధ్రువః |
పరర్ద్ధిః పరమస్పష్టః తుష్టః పుష్టః శుభేక్షణః ||౪౨||
రామో విరామో విరజో మార్గో నేయో నయోఽనయః |
వీరః శక్తిమతాం శ్రేష్ఠో ధర్మో ధర్మ-విదుత్తమః ||౪౩||
వైకుంఠః పురుషః ప్రాణః ప్రాణదః ప్రణవః పృథుః |
హిరణ్యగర్భః శత్రుఘ్నో వ్యాప్తో వాయురధోక్షజః ||౪౪||
ఋతుః సుదర్శనః కాలః పరమేష్ఠీ పరిగ్రహః |
ఉగ్రః సంవత్సరో దక్షో విశ్రామో విశ్వ-దక్షిణః ||౪౫||
విస్తారః స్థావర-స్థాణుః ప్రమాణం బీజమవ్యయం|
అర్థోఽనర్థో మహాకోశో మహాభోగో మహాధనః ||౪౬||
అనిర్విణ్ణః స్థవిష్ఠోఽభూః ధర్మయూపో మహామఖః |
నక్షత్ర-నేమిర్-నక్షత్రీ క్షమః క్షామః సమీహనః ||౪౭||
యజ్ఞ ఇజ్యో మహేజ్యశ్చ క్రతుః సత్రం సతాం గతిః |
సర్వదర్శీ విముక్తాత్మా సర్వజ్ఞో జ్ఞానముత్తమం ||౪౮||
సువ్రతః సుముఖః సూక్శ్మః సుఘోషః సుఖదః సుహృత్|
మనోహరో జితక్రోధో వీరబాహుర్-విదారణః ||౪౯||
స్వాపనః స్వవశో వ్యాపీ నైకాత్మా నైక-కర్మ-కృత్|
వత్సరో వత్సలో వత్సీ రత్నగర్భో ధనేశ్వరః ||౫౦||
ధర్మ-గుబ్-ధర్మ-కృద్-ధర్మీ సదక్షర మసత్క్షరమ్|
అవిజ్ఞాతా సహస్త్రాంశుః విధాతా కృత లక్షణః ||౫౧||
గభస్తినేమిః సత్త్వస్థః సింహో భూతమహేశ్వరః |
ఆదిదేవో మహాదేవో దేవేశో దేవభృద్గురుః ||౫౨||
ఉత్తరో గోపతిర్-గోప్తా జ్ఞానగమ్యః పురాతనః |
శరీర-భూత-భృద్భోక్తా కపీంద్రో భూరి-దక్షిణః ||౫౩||
సోమపోఽమృతపః సోమః పురుజిత్-పురుసత్తమః |
వినయో జయః సత్యసంధో దాశార్హః సాత్వతాం పతిః ||౫౪||
జీవో వినయితా సాక్షీ ముకుందోఽమిత-విక్రమః |
అంభోనిధి-రనంతాత్మా మహోదధి-శయోఽంతకః ||౫౫||
అజో మహార్హః స్వాభావ్యో జితామిత్రః ప్రమోదనః |
ఆనందో నందనో నందః సత్యధర్మా త్రివిక్రమః ||౫౬||
మహర్షిః కపిలాచార్యః కృతజ్ఞో మేదినీపతిః |
త్రిపదస్-త్రిదశాధ్యక్షో మహాశృంగః కృతాంతకృత్ ||౫౭||
మహావరాహో గోవిందః సుషేణః కనకాంగదీ |
గుహ్యో గభీరో గహనో గుప్తస్-చక్ర-గదాధరః ||౫౮||
వేధాః స్వాంగోఽజితః-కృష్ణో దృఢః-సంకర్షణోఽచ్యుతః|
వరుణో వారుణో వృక్షః పుష్కరాక్షో మహామనాః ||౫౯||
భగవాన్ భగహానందీ వనమాలీ హలాయుధః |
ఆదిత్యో జ్యోతిరాదిత్యః సహిష్ణుర్-గతిసత్తమః ||౬౦||
సుధన్వా ఖండపరశుర్- దారుణో ద్రవిణప్రదః |
దివిస్పృక్ సర్వదృగ్-వ్యాసో వాచస్పతి-రయోనిజః ||౬౧||
త్రిసామా సామగః సామ నిర్వాణం భేషజం భిషక్ |
సంన్యాస-కృత్ఛమః శాంతో నిష్ఠా శాంతిః పరాయణమ్ ||౬౨||
శుభాంగః శాంతిదః స్రష్టా కుముదః కువలేశయః |
గోహితో గోపతిర్-గోప్తా వృషభాక్షో వృషప్రియః ||౬౩||
అనివర్తీ నివృత్తాత్మా సంక్షేప్తా క్షేమ-కృచ్ఛివః |
శ్రీవత్సవక్షాః శ్రీవాసః శ్రీపతిః శ్రీమతాం వరః ||౬౪||
శ్రీదః శ్రీశః శ్రీనివాసః శ్రీనిధిః శ్రీవిభావనః |
శ్రీధరః శ్రీకరః శ్రేయః శ్రీమాన్-లోకత్రయాశ్రయః ||౬౫||
స్వక్షః స్వంగః శతానందో నందిర్-జ్యోతిర్-గణేశ్వరః |
విజితాత్మాఽవిధేయాత్మా సత్కీర్తిశ్-ఛిన్న సంశయః ||౬౬||
ఉదీర్ణః సర్వతః చక్షుః అనీశః శాశ్వతః స్థిరః |
భూషయో భూషణో భూతిర్-విశోకః శోక-నాశనః ||౬౭||
అర్చిష్మా-నర్చితః కుంభో విశుద్ధాత్మా విశోధనః |
అనిరుద్ధోఽప్రతిరథః ప్రద్యుమ్నోఽమితవిక్రమః ||౬౮||
కాలనేమినిహా వీరః శౌరిః శూర-జనేశ్వరః |
త్రిలోకాత్మా త్రిలోకేశః కేషవః కేశిహా హరిః ||౬౯||
కామదేవః కామపాలః కామీ కాంతః కృతాగమః |
అనిర్దేశ్య-వపుర్-విష్ణుః వీరోఽనంతో ధనంజయః ||౭౦||
బ్రహ్మణ్యో బ్రహ్మకృద్ బ్రహ్మా బ్రహ్మ బ్రహ్మ-వివర్ధనః |
బ్రహ్మవిద్-బ్రాహ్మణో బ్రహ్మీ బ్రహ్మజ్ఞో బ్రాహ్మణప్రియః ||౭౧||
మహాక్రమో మహాకర్మా మహాతేజా మహోరగః |
మహా-క్రతుర్-మహా-యజ్వా మహా-యజ్ఞో మహా-హవిః ||౭౨||
స్తవ్యః స్తవప్రియః స్తోత్రం స్తుతిః స్తోతా రణప్రియః |
పూర్ణః పూరయితా పుణ్యః పుణ్య-కీర్తి-రనామయః ||౭౩||
మనోజవస్-తీర్థకరో వసురేతా వసుప్రదః |
వసుప్రదో వాసుదేవో వసుర్-వసుమనా హవిః ||౭౪||
సద్గతిః సత్కృతిః సత్తా సద్భూతిః సత్పరాయణః |
శూరసేనో యదుశ్రేష్ఠః సన్నివాసః సుయామునః ||౭౫||
భూతావాసో వాసుదేవః సర్వాసు-నిలయోఽనలః |
దర్పహా దర్పదో దృప్తో దుర్ధరోఽథాపరాజితః ||౭౬||
విశ్వమూర్తిర్-మహామూర్తిః దీప్తమూర్తి-రమూర్తిమాన్|
అనేకమూర్తి-రవ్యక్తః శతమూర్తిః శతాననః ||౭౭||
ఏకో నైకః సవః కః కిం యత్తత్-పద-మనుత్తమం|
లోకబంధుర్-లోకనాథో మాధవో భక్తవత్సలః ||౭౮||
సువర్ణోవర్ణో హేమాంగో వరాంగశ్-చందనాంగదీ |
వీరహా విషమః శూన్యో ఘృతాశీ-రచలశ్చలః ||౭౯||
అమానీ మానదో మాన్యో లోకస్వామీ త్రిలోకధృక్ |
సుమేధా మేధజో ధన్యః సత్యమేధా ధరాధరః ||౮౦||
తేజోవృషో ద్యుతిధరః సర్వ-శస్త్ర-భృతాం వరః |
ప్రగ్రహో నిగ్రహో వ్యగ్రో నైకశృంగో గదాగ్రజః ||౮౧||
చతుర్మూర్తిశ్-చతుర్బాహుశ్-చతుర్వ్యూహశ్-చతుర్గతిః |
చతురాత్మా చతుర్భావః చతుర్వేద విదేకపాత్ ||౮౨||
సమావర్తోఽనివృత్తాత్మా దుర్జయో దురతిక్రమః |
దుర్లభో దుర్గమో దుర్గో దురావాసో దురారిహా ||౮౩||
శుభాంగో లోకసారంగః సుతంతుస్-తంతువర్ధనః |
ఇంద్రకర్మా మహాకర్మా కృతకర్మా కృతాగమః ||౮౪||
ఉద్భవః సుందరః సుందో రత్ననాభః సులోచనః |
అర్కో వాజసనః శృంగీ జయంతః సర్వవిజ్జయీ ||౮౫||
సువర్ణ-బిందు-రక్షోభ్యః సర్వ-వాగీశ్వరేశ్వరః |
మహా-హృదో మహా-గర్తో మహా-భూతో మహా-నిధిః ||౮౬||
కుముదః కుందరః కుందః పర్జన్యః పావనోఽనిలః |
అమృతాశోఽమృతవపుః సర్వజ్ఞః సర్వతోముఖః ||౮౭||
సులభః సువ్రతః సిద్ధః శత్రుజిచ్-ఛత్రుతాపనః |
న్యగ్రోధో-దుంబరోఽశ్వత్థః చాణూరాంధ్ర నిషూదనః ||౮౮||
సహస్రార్చిః సప్తజిహ్వః సప్తైధాః సప్తవాహనః |
అమూర్తి-రనఘోఽచింత్యో భయకృద్-భయనాశనః ||౮౯||
అణుర్-బృహత్ కృశః స్థూలో గుణభృన్-నిర్గుణో మహాన్|
అధృతః స్వధృతః స్వాస్యః ప్రాగ్వంశో వంశవర్ధనః ||౯౦||
భారభృత్-కథితో యోగీ యోగీశః సర్వ-కామదః |
ఆశ్రమః శ్రమణః క్షామః సుపర్ణో వాయువాహనః ||౯౧||
ధనుర్ధరో ధనుర్వేదో దండో దమయితాఽదమః |
అపరాజితః సర్వసహో నియంతా నియమో యమః ||౯౨||
సత్త్వవాన్-సాత్త్వికః సత్యః సత్యధర్మపరాయణః |
అభిప్రాయః ప్రియార్హోఽర్హః ప్రియకృత్-ప్రీతివర్ధనః ||౯౩||
విహాయ-సగతిర్-జ్యోతిః సురుచిర్ హుతభుగ్విభుః |
రవిర్విరోచనః సూర్యః సవితా రవిలోచనః ||౯౪||
అనంతో హుతభుగ్-భోక్తా సుఖదో నైకతోఽగ్రజః |
అనిర్విణ్ణః సదామర్షీ లోకాధిష్ఠాన-మద్భుతః ||౯౫||
సనాత్-సనాతనతమః కపిలః కపిరవ్యయః |
స్వస్తిదః స్వస్తికృత్ స్వస్తి స్వస్తిభుక్ స్వస్తి దక్షిణః ||౯౬||
అరౌద్రః కుండలీ చక్రీ విక్రమ్యూర్జిత శాసనః |
శబ్దాతిగః శబ్దసహః శిశిరః శర్వరీకరః ||౯౭||
అక్రూరః పేశలో దక్షో దక్షిణః క్షమిణాం వరః |
విద్వత్తమో వీతభయః పుణ్యశ్రవణ కీర్తనః ||౯౮||
ఉత్తారణో దుష్కృతిహా పుణ్యో దుఃస్వప్న-నాశనః |
వీరహా రక్షణః సంతో జీవనః పర్యవస్థితః ||౯౯||
అనంతరూపోఽనంతశ్రీః జితమన్యుర్-భయాపహః |
చతురస్రో గభీరాత్మా విదిశో వ్యాదిశో దిశః ||౧౦౦||
అనాదిర్-భూర్భువో లక్శ్మీః సువీరో రుచిరాంగదః |
జననో జన-జన్మాదిర్-భీమో భీమపరాక్రమః ||౧౦౧||
ఆధారనిలయో ధాతా పుష్పహాసః ప్రజాగరః |
ఊర్ధ్వగః సత్పథాచారః ప్రాణదః ప్రణవః పణః ||౧౦౨||
ప్రమాణం ప్రాణనిలయః ప్రాణధృత్-ప్రాణజీవనః |
తత్త్వం తత్త్వ-విదేకాత్మా జన్మ-మృత్యు-జరాతిగః ||౧౦౩||
భూర్భువః స్వస్తరుస్తారః సవితా ప్రపితామహః |
యజ్ఞో యజ్ఞపతిర్-యజ్వా యజ్ఞాంగో యజ్ఞ-వాహనః ||౧౦౪||
యజ్ఞభృద్ యజ్ఞకృద్ యజ్ఞీ యజ్ఞభుగ్ యజ్ఞసాధనః |
యజ్ఞాంతకృద్ యజ్ఞగుహ్య మన్నమన్నాద ఏవ చ ||౧౦౫||
ఆత్మయోనిః స్వయంజాతో వైఖానః సామగాయనః |
దేవకీ నందనః స్రష్టా క్షితీశః పాపనాశనః ||౧౦౬||
శంఖ-భృన్-నందకీ చక్రీ శారంగధన్వా గదాధరః |
రథాంగపాణి రక్షోభ్యః సర్వ-ప్రహరణాయుధః ||౧౦౭||
శ్రీ సర్వప్రహరణాయుధ ఓం నమ ఇతి| |
వనమాలీ గదీ శార్న్గీ శంఖీ చక్రీ చ నందకి |
శ్రీమన్నారాయణో విష్ణుర్-వాసుదేవోఽభి రక్షతు ||౧౦౮||
వనమాలీ గదీ శార్న్గీ శంఖీ చక్రీ చ నందకి |
శ్రీమన్నారాయణో విష్ణుర్-వాసుదేవోఽభి రక్షతు ||౧౦౮||
వనమాలీ గదీ శార్న్గీ శంఖీ చక్రీ చ నందకి |
శ్రీమన్నారాయణో విష్ణుర్-వాసుదేవోఽభి రక్షతు ||౧౦౮||
ఫలశ్రుతి శ్లోకః
ఇతీదం కీర్తనీయస్య కేశవస్య మహాత్మనః |
నామ్నాం సహస్రం దివ్యానామ్ అశేషేణ ప్రకీర్తితమ్ ||౧||
య ఇదం శృణుయాన్నిత్యం యశ్చాపి పరికీర్తయేత్|
నాశుభం ప్రాప్నుయాత్ కించిత్ సోఽముత్రేహ చ మానవః ||౨||
వేదాంతగో బ్రాహ్మణః స్యాత్ క్షత్రియో విజయీ భవేత్|
వైశ్యో ధనసమృద్ధః స్యాత్ శూద్రః సుఖమ-వాప్నుయాత్ ||౩||
ధర్మార్థీ ప్రాప్నుయాద్-ధర్మమ్ అర్థార్థీ చ అర్థ-మాప్నుయాత్|
కామాన-వాప్నుయాత్-కామీ ప్రజార్థీ చాప్నుయాత్ ప్రజామ్ ||౪||
భక్తిమాన్ యః సదోత్థాయ శుచిస్-తద్గత మానసః |
సహస్రం వాసుదేవస్య నామ్నామ్-ఏతత్ ప్రకీర్తయేత్ ||౫||
యశః ప్రాప్నోతి విపులం జ్ఞాతి ప్రాధాన్యమేవ చ |
అచలాం శ్రియమాప్నోతి శ్రేయః ప్రాప్నోత్యనుత్తమం ||౬||
న భయం క్వచిదాప్నోతి వీర్యం తేజశ్చ విందతి |
భవత్యరోగో ద్యుతిమాన్ బలరూప గుణాన్వితః ||౭||
రోగార్తో ముచ్యతే రోగాత్ బద్ధో ముచ్యేత బంధనాత్|
భయాన్-ముచ్యేత భీతస్తు ముచ్యేత్-ఆపన్న ఆపదః ||౮||
దుర్గాణ్యతి తరత్యాశు పురుషః పురుషోత్తమమ్|
స్తువన్-నామ సహస్రేణ నిత్యం భక్తి సమన్వితః ||౯||
వాసుదేవాశ్రయో మర్త్యో వాసుదేవ పరాయణః |
సర్వ పాప విశుద్ధాత్మా యాతి బ్రహ్మ సనాతనం ||౧౦||
న వాసుదేవ భక్తానామ్ అశుభం విద్యతే క్వచిత్|
జన్మ-మృత్యు-జరా-వ్యాధి భయం నైవోపజాయతే ||౧౧||
ఇమం స్తవ-మధీయానః శ్రద్ధా భక్తి సమన్వితః |
యుజ్యేతాత్మ సుఖ-క్షాంతి శ్రీధృతి స్మృతి కీర్తిభిః ||౧౨||
న క్రోధో న చ మాత్సర్యం న లోభో నా శుభా మతిః |
భవంతి కృత పుణ్యానాం భక్తానాం పురుషోత్తమే ||౧౩||
ద్యౌః సచంద్రార్క నక్షత్రా ఖం దిశో భూర్మహోదధిః |
వాసుదేవస్య వీర్యేణ విధృతాని మహాత్మనః ||౧౪||
ససురాసుర గంధర్వం స-యక్షోరగ-రాక్షసం|
జగద్వశే వర్తతేదం కృష్ణస్య స-చరాచరం ||౧౫||
ఇంద్రియాణి మనో బుద్ధిః సత్త్వం తేజో బలం ధృతిః |
వాసుదేవాత్మ-కాన్యాహుః క్షేత్రం క్షేత్రజ్ఞ ఏవ చ ||౧౬||
సర్వాగమానామాచారః ప్రథమం పరికల్పతే |
ఆచార ప్రథమో ధర్మో ధర్మస్య ప్రభురచ్యుతః ||౧౭||
ఋషయః పితరో దేవా మహా-భూతాని ధాతవః |
జంగమా జంగమం చేదం జగన్-నారాయణోద్భవం ||౧౮||
యోగో జ్ఞానం తథా సాంఖ్యం విద్యాః శిల్పాది కర్మ చ |
వేదాః శాస్త్రాణి విజ్ఞానమ్ ఏతత్ సర్వం జనార్దనాత్ ||౧౯||
ఏకో విష్ణుర్-మహద్-భూతం పృథగ్-భూతాన్యనేకశః |
త్రీన్-లోకాన్-వ్యాప్య భూతాత్మా భుంక్తే విశ్వభుగవ్యయః ||౨౦||
ఇమం స్తవం భగవతో విష్ణోర్-వ్యాసేన కీర్తితం|
పఠేద్య ఇచ్ఛేత్-పురుషః శ్రేయః ప్రాప్తుం సుఖాని చ ||౨౧||
విశ్వేశ్వరమజం దేవం జగతః ప్రభరవ్యయం|
భజంతి యే పుష్కరాక్షం న తే యాంతి పరాభవం ||౨౨||
|| న తే యాంతి పరాభవం ఓం నమ ఇతి ||
అర్జున ఉవాచ:
పద్మపత్ర విశాలాక్ష పద్మనాభ సురోత్తమ |
భక్తానామ్-అనురక్తానాం త్రాతా భవ జనార్దన ||
శ్రీ భగవాన్ ఉవాచ:
యో మాం నామసహస్రేణ స్తోతుమిచ్ఛతి పాండవ |
సోఽహమేకేన శ్లోకేన స్తుత ఏవ న సంశయః ||
|| స్తుత ఏవ న సంశయ ఓం నమ ఇతి ||
వ్యాస ఉవాచ:
వాసనాద్-వాసుదేవస్య వాసితం తే జగత్రయం|
సర్వభూత నివాసోఽసి వాసుదేవ నమోఽస్తు తే ||
|| శ్రీ వాసుదేవ నమోఽస్తుత ఓం నమ ఇతి ||
పార్వత్యువాచ:
కేనోపాయేన లఘునా విష్ణోర్ నామ సహస్రకం|
పఠ్యతే పండితైర్-నిత్యం శ్రోతు-మిచ్ఛామ్యహం ప్రభో ||
ఈశ్వర ఉవాచ:
శ్రీరామ రామ రామేతి రమే రామే మనోరమే |
సహస్ర నామ తత్తుల్యం రామనామ వరాననే ||
శ్రీరామ రామ రామేతి రమే రామే మనోరమే |
సహస్ర నామ తత్తుల్యం రామనామ వరాననే ||
శ్రీరామ రామ రామేతి రమే రామే మనోరమే |
సహస్ర నామ తత్తుల్యం రామనామ వరాననే ||
|| శ్రీ రామనామ వరానన ఓం నమ ఇతి ||
బ్రహ్మోవాచ:
నమోస్త్వనంతాయ సహస్ర మూర్తయే
సహస్ర పాదాక్షి శిరోరు బాహవే |
సహస్ర నామ్నే పురుషాయ శాశ్వతే
సహస్రకోటీ యుగధారిణే నమః ||
|| సహస్రకోటీ యుగధారిణే నమ ఓం నమ ఇతి ||
సఝ్ణ్జయ ఉవాచ:
యత్ర యోగేశ్వరః కృష్ణో యత్ర పార్థో ధనుర్ధరః |
తత్ర శ్రీర్విజయో భూతిర్-ధ్రువా నీతిర్-మతిర్-మమ ||
శ్రీ భగవాన్ ఉవాచ:
అనన్యాశ్-చింతయంతో మాం యే జనాః పర్యుపాసతే |
తేషాం నిత్యాభియుక్తానాం యోగ క్షేమం వహామ్యహం ||
పరిత్రాణాయ సాధూనాం వినాశాయ చ దుష్కృతాం |
ధర్మ సంస్థాపనార్థాయ సంభవామి యుగే యుగే ||
ఆర్తా విషణ్ణాః శిథిలాశ్చ భీతాః ఘోరేషు చ వ్యాధిషు వర్తమానాః |
సంకీర్త్య నారాయణ శబ్దమాత్రం విముక్త దుఃఖాః సుఖినో భవంతి ||
కాయేన వాచా మనసేంద్రియార్వై బుద్ధ్యాత్మనావా ప్రకృతేః స్వభావాత్ |
కరోమి యద్యత్ సకలం పరస్మై నారాయణేతి సమర్పయామి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే శతసాహస్రికాయాం సంహితాయాం వైయాసిక్యాం
అనుశాసనిక పర్వాణి శ్రీ భీష్మ యుధిష్ఠిర సంవాదే
శ్రీ విష్ణు సహస్రనామ స్తోత్రం సంపూర్ణం|
ఓం తత్ సత్!